10 Mart 2023
Zimmet Suçunun Cezası ve Cezanın Oranını Etkileyen Haller Nelerdir?
Basit Zimmet Suçunun Cezası
TCK madde 247/1 ’e göre “Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Zimmet Suçunun Nitelikli Hali
Zimmet suçu için ön görülen beş yıldan oniki yıla kadar olan hapis cezası, yine aynı maddenin 2. fıkrasında sözü edilen hileli davranış varlığında yarı oranında arttırılır. TCK m.247/2: “Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Zimmet Suçunun Daha Az Ceza Gerektirecek Hali
Zimmet suçunun indirim yapılabilecek hali TCK m. 247/3 ‘te söz konusu malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek cezanın yarı oranına kadar indirilebileceği yönünde ifade edilmiştir.
Fail, bu şekilde söz konusu malın kendi mal varlığına intikal ettirmeyip de geri vermek üzere, geçici olarak kullanmışsa “kullanma zimmeti” adı verilen durum ortaya çıkar ve daha az cezayı gerektiren nitelikli hal oluşur. Bu kavrama örnek olarak, Yargıtay, tahsil edilip kendisine verilen telefon paralarını sanığın belli süreler yanında alıkoyarak yararlanmasını “kullanma zimmeti” olarak kabul etmiştir.
Bunun dışında TCK m. 249 ‘da “Zimmet suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebileceği” ifadesine yer verilmiştir.
Kamu Görevlisinin Denetim Görevini İhmali Sonucu Zimmet Suçunun Cezası
TCK m. 251: (1) Zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine kasten göz yuman denetimle yükümlü kamu görevlisi, işlenen suçun müşterek faili olarak sorumlu tutulur. (2) Denetim görevini ihmal ederek, zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine imkan sağlayan kamu görevlisi, üç aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK m. 251 ‘de denetim görevinin ihmali başlığı altında anlatılan özel durumun söz konusu olabilmesi için öncelikle bir kamu görevlisinin zimmet suçunu işlemesi veya zimmet suçunun işlenebilmesine olanak sağlanan bir ortam sonucunda zimmet suçunun işlenme ihtimalinin doğması gerekmektedir. Ve zimmet suçunu işleyen kamu görevlisinin yanında denetimle görevli olan 2. bir kamu görevlisinin varlığı gerekmektedir. TCK m. 251 ‘e göre:
İlk ihtimalde bir kamu görevlisi zimmet suçunu işlemeli ve denetimle görevli olan bir başka kamu görevlisinin zimmet suçunun işlenmesine kasten göz yummalıdır. Bu durumda denetimle yükümlü olan kamu görevlisi de müşterek fail olarak fail gibi sorumlu tutulur.
Diğer ihtimalde ise, denetimle yükümlü kamu görevlisi denetim görevini ihmal ederek zimmet suçunun işlenmesine imkan sağlamalıdır. Böyle bir durumda denetimle görevli kamu memuru üç aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
