10 Mart 2023
Zimmet Suçu Nedir? (Zimmet suçu: TCK m. 247)
TCK madde 247 ’de söylendiği üzere; görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi “zimmet suçu” nu işlemiş sayılır ve cezalandırılır.
Madde esas alındığında, zimmet suçunun var olabildiği söylemek için ve zimmet suçunu hırsızlık suçu, güveni kötüye kullanma suçu gibi diğer benzer suçlardan ayırt edebilmek için mutlaka bazı kriterlerin söz konusu olayda bulunması gerektiği anlaşılmaktadır. Buna göre Zimmet suçunun şartları:
- Kamu görevlisi tarafından işlenmesi (örnek; polis, öğretmen, bilirkişi, nüfus memuru vs.)
Bu şart zimmet suçunu ayrıca “özgü suç” kategorisine dahil eder. Özgü suç; söz konusu suçun sadece belli niteliklere ve sıfatlara haiz olan kişiler tarafından işlenebilmesi demektir. Örneğin herkes hırsızlık suçunun faili olabilirken zimmet suçuna sadece kamu görevlileri fail olabilir. - Söz konusu malın görevi nedeni ile kendisine zilyedliği devredilmiş olan veya koruma ve gözetmekle yükümlü olan bir mal olması gerekir.
Kanımızca maddede geçen “mal” ibaresi geniş algılanmalıdır yani misli veya gayri misli, maddi varlığa sahip ve ekonomik değer taşıyan her türlü şeyi ifade etmektedir.
Zilyetlik devrinin anlamı da kamu görevlisine o mal üzerinde bağımsız şekilde tasarruf etme yetkisinin sağlanmış olmasıdır. Ancak burada zilyetlik devri şart olmayıp failin mal üzerinde tasarrufta hukuken yetkili olması da yeterlidir. Örneğin; kamu bankasında şubelerin şifresini bildiği için mudilerin hesaplarına ulaşma iktidarına sahip olan failin, hesabına para yatırması da zimmet suçunu oluşturur.
Yine dikkat edilmesi gerekir ki malın zilyetliğinin kamu görevlisine devrinde bir illiyet bağı bulunmalıdır. Yani mal kamu görevlisine görevi nedeni ile bırakılmalıdır.
- Son olarak failin bahsedilen malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi gerekir.
Kamu görevlisinin söz konusu malın mülkiyeti kendisine intikal etmiş gibi mal üzerinde kullanma, satma gibi tasarruflarda bulunması veya aynı işlemleri başkası için yapması ile zimmete geçirilme gerçekleşmiş sayılır.
Zimmet suçu TCK ‘da tanımlanmakla beraber Bankacılık Kanunu m. 160 ‘ta ve Askeri Ceza Kanunu m. 131 ‘de de ayrıca düzenlenmiştir.
