21 Ağustos 2023
SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA ÖRGÜT KURMA SUÇU (TCK M.220)
Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma Cezası
Örgütlü suç adına doktrinde birbirinden farklı çok sayıda tanımlama yapılmaktadır. Bu kapsamda kavramın tüm yönlerini tam olarak yansıtmasa da Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve yazarlar tarafından dile getirilen tanımlardan hareketle örgütlü suçluluk, üçten fazla kişi tarafından devamlı olarak belirli bir hiyerarşik düzen ve disiplin içerisinde cebir, şiddet, yıldırma ve tehdit vb. araçlar kullanmak suretiyle menfaat elde etmek maksadıyla ağır nitelikteki suçların işlenmesi şeklinde tanımlanabilir.
Suç, kanunun “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı “üçüncü kısmı”nın “Kamu Barışına Karşı Suçlar” başlıklı “beşinci bölüm” ünde düzenlenmiştir. Anayasada ve söz konusu düzenlemeyle korunan hukuksal değer kamu güvenliği ve barışıdır.
Suçun faili, herhangi bir kimse olabilir. Suçun kanuni tanımlamasında yer alan suçun konusuna sahip olan ve suç teşkil eden fiilin gerçekleşmesi ile korunan hukuksal değeri zarar gören kişi suçun mağduru ve suçtan zarar gören konumundadır.
Örgütlü suçu kavramının sahip olduğu unsurlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
İş Bölümüne Dayanan Hiyerarşik Düzen
Yargıtay tarafından konuya ilişkin verilen kararlarda da TCK’nın 220. maddesi kapsamında örgütün varlığının kabul edilebilmesi için hiyerarşik bir ilişkinin varlığının zorunlu olduğunu ifade etmektedir.
Süreklilik
Süreklilik unsurunda amaç suçların kendisinde değil; örgütün kendisinde aranacaktır. Örgüt suçlarını iştirak halinde işlenen suçlardan ayıran en önemli özellik süreklilik arz etmesidir. Örnek olarak, kişiler arasında tespit edilebilecek hiyerarşik bir bağ ile bu kişilerin suç işlemek amacıyla planlı bir ortaklık gerçekleştirdikleri ve aralarında iş dağılımı yaptıkları, bu birlikteliğin süreklilik arz edip arz etmediğinin tespiti noktasında yardımcı olabilecektir. Kişiler arasında örgütsel bir bağın varlığının tespiti, örgüt içerisinde ast-üst ilişkisi ile emir-komuta zincirinin varlığını gösteren deliller, örgüt içi yaptırım mekanizmalarının varlığı ile içe ve dışa karşı korunma mekanizması, örgütün üye sayısı (üye sayısının yüksek rakamlara ulaşmış olması önemlidir.)
Korunma Mekanizması (Örgüt İçi Dayanışma ve Yaptırım Sistemi)
Suç örgütleri organizasyonlarını oluştururken gizlilik büyük önem taşımaktadır ve son derece gelişmiş profesyonel bir koruma mekanizması oluşturmaktadırlar. Hiyerarşik yapı içinde oluşturulan itaat ve muhtemel bir adli soruşturmada örgüt içi gizliliğin korunması son derece önem arz etmektedir. Bu esaslar çerçevesinde belirlenen kurallara uygun hareket edilmediği takdirde bu kez yaptırım sistemi devreye girmektedir.
Kazanç Elde Etme Amacı
Suç örgütlerinin en belirgin kriterlerinden biri de kazanç sağlama isteğidir. Bu anlamda uyuşturucu madde ticareti ekonomik çıkar amaçlı suç örgütlerinin en fazla faaliyet gösterdiği alanlardan biri konumundadır.
Kara Para Aklama
Kara para suçtan elde edilen her tür gelir ve kazanca verilen addır. Organize suç örgütlerinin en temel faaliyetlerinden biri olan kara para aklama elde edilen kazançların çeşitli işlemlere tabi tutularak meşrulaştırılmasıdır. Doktrinde kara para aklamanın aşamaları gösterilmiştir: (I) yerleştirme aşaması, (II) ayrıştırma aşaması, (III) bütünleştirme aşamasıdır.
TCK’nın 282. maddesinin 4. fıkrası; “Bu suçun, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır” şeklinde düzenlenmektedir. Kara para aklama, bir suç örgütü çerçevesinde işlenmesi halinde ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmiştir.
Cebir, Şiddet ve Tehdit
Cebir ve şiddet niteliğinde olmamakla birlikte korkutma, yıldırma ve şantaj da yine suç örgütlerinin başvurdukları temel metotlardandır.
Özel Sektör ve Kamu Görevlilerini Suça Teşvik
Suç örgütlerinin kamu ve özel sektör çalışanları üzerinde faaliyet kurarken zaman zaman cebir, şiddet ve tehdit zaman zaman ise kamu görevlisini suça yöneltecek şekilde rüşvet vb. araçları kullanmaktadır.
Uluslararası Bağlantı ve İlişkiler
İletişim olanaklarındaki gelişmeler, lojistik sektöründeki ilerleme ve ekonomideki küreselleşme ile beraber ülkeler arasında uygulanmakta olan sınır güvenliği tedbirlerindeki esneklik suç örgütlerinin faaliyetlerini sınır ötesine taşımasına da olanak sağlamıştır.
