31 Ağustos 2023
KİŞİNİN HATIRASINA HAKARET SUÇU (TCK M.130)
Kişinin Hatırasına Hakaret Nedir?
- (1) Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Ceza, hakaretin alenen işlenmesi halinde, altıda biri oranında artırılır.
TCK’nın 130. maddesinin 1. fıkrasında, bir kişinin hatırasına ölümünden sonra en az 3 kişi ile ihtilat edilerek hakaret edilmesi ayrı bir suç olarak düzenlenmektedir. Bu suçun alenen işlenmesi ağırlaştırıcı sebep olarak kabul edilmektedir. 130. maddenin ikinci fıkrası ise, ölünün ceset ya da kemiklerini alma veya ceset ya da kemikler hakkında tahkir edici fiillerde bulunmayı cezalandırmaktadır.
- (2) Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan veya ceset veya kemikler hakkında tahkir edici fiillerde bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Türk Ceza Kanunu’nun 130/2. maddesinde düzenlenen ölünün hatırasına hakaret suçunun konusu, ölünün ceset ve kemiklerdir. Ceset ölmüş bir kimsenin veya insan suretini edinmemiş düşükler hariç olmak üzere ölü doğmuş bir çocuğun vücududur.
Suçun mağdurunu, ölü olan kişi değil, onun belirli derecedeki yakınları oluşturmaktadır. Maddede tanımlanan suçla korunan hukuki değer, karma bir özellik taşımaktadır. Söz konusu suçla ölen kişinin hatırasına yönelik saygının korunması ve ölen kişinin yakınlarının küçük düşürülmesinin önlenmesi amaçlanmıştır. Bu suçla din özgürlüğü değil bizzat ölünün kişilik hakkının ölümden sonraki etkisi korunmaktadır. Bu nedenle TCK’da bu suçların ‘’şerefe karşı suçlar’’ başlığı altında düzenlenmesi isabetli olmuştur.
Suçun unsurları:
–Ölünün hatırasına hakaret suçunun oluşabilmesi için failin en az üç kişi ile ihtilat ederek ölünün hatırasına hakaret etmesidir.
–TCK m.130/2’de belirtilen suçun maddi unsurları ceset veya kemikleri ‘almak’ veya ceset veya kemikler hakkında ‘tahkir edici fiillerde bulunmak ‘olarak öngörülmektedir.
Her iki fıkradaki suç da genel kastla işlenebilmektedir.
TCK m.130/1 bakımından salt hareket suçu olduğundan hareketle, ancak icra hareketleri bölünebiliyorsa suça teşebbüs düşünülebilir. Buna karşılık m.130/2 bakımından, ceset veya kemikleri almak seçimlik hareketleri yönünden, teşebbüs düşünülebilir. Fakat fıkrada ‘’kısmen veya tamamen’’ alan dediği için, cesedin veya kemiklerin yalnızca bir kısmının alınabilmiş olduğu durumunda da suç tamamlanmış sayılmaktadır.
