7 Şubat 2022
Adli Para Cezası Çeşitleri Nelerdir?
Hukukumuzda adli para cezası; doğrudan hükmedilen, seçenek yaptırım olan, hapis cezasından çevrilen ve hapis cezası ile birlikte hükmedilen olarak dört çeşittir.
Doğrudan Hükmedilen Adli Para Cezası:
“ TCK m.182: Taksirle Çevrenin Kirletilmesi Suçu”
“TCK m.288: Adil Yargılanmayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu”
“TCK m.289: Muhafaza Görevinin Kötüye Kullanılması Suçu”
Kanunda belirtilen işbu suçlar işlendiğinde hakim doğrudan adli para cezası vermek zorundadır.
Hapis Cezasına Seçenek Adli Para Cezası
TCK’da bir suçun karşılığı olarak hapis cezası veya adli para cezasından birinin uygulanması seçenek olarak belirtilmişse, hakim takdiri ile adli para cezası seçenek olarak hükmedilmiş olacaktır. Örnek vermek gerekirse ;
TCK 89/(1): Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Hakimin bu durumda takdir yetkisi bulunmakta olup işlenen suçun ağırlığı ve kusur derecesiyle orantılı olarak karar vermesi gerekir. Adli para cezası ya da hapis cezasının seçenek yaptırım olduğu suçlarda, hakim tercih sebebini hükümde göstermeli ve bu belirleme yaparken TCK m.62.2’de belirtildiği gibi failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususları göz önünde bulundurması gerekir. Hapis cezasına kanaat getiren hakim, daha sonra bu cezayı adli para cezasına çeviremeyecektir. Hakim seçimlik yaptırımlardan adli para cezasını tercih etmiş ise bu halde gün para cezası sistemine göre işlem yapılacaktır.(TCK 52/TCK 61)
Hapis Cezasından Çevrilen Adli Para Cezası
Kasten işlenen suçlarda 1 yıl ve altındaki, taksirli işlenen suçlarda ise ceza miktarına bakılmaksızın tüm cezalar adli para cezasına çevrilebilir.
Hapis Cezası ile Birlikte Hükmedilen Adli Para Cezası
TCK m.61 çerçevesinde öncelikle hapis cezası belirlenecek, ardından adli para cezası tespit edilecektir.
Adli Para Cezasına İtiraz Usulü
Hakkında adli para cezasına hükmedilen hükümlü, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle mahkeme tarafından verilen süre içerisinde itiraz yoluna başvurabilecektir. Mahkeme tarafından verilen kararda itiraz mercii ve süresi yer almaktadır, öncelikle bu hususun dikkate alınması gerekmektedir. Hapis cezasından adli para cezasına çevrilen cezalar için miktarına bakılmaksızın istinaf kanun yoluna başvurulabilirken, doğrudan verilen adli para cezası söz konusuysa 3000 TL ve altındaki tutarlar için istinaf kanun yoluna başvurulamayacaktır.
Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesinden yeni mezun olan Hazal Su Günay, üniversite döneminde UNICEF sosyal sorumluluk projelerinde aktif rol almış, halihazırda toplumsal projelerde yer almaya devam etmektedir. Polat & Polat Hukuk Bürosu’nda web sitesi için metin yazarlığı yapmaktadır.
Yasal Uyarı
Bu sayfadaki içerikler hukuk fakültesi öğrencileri tarafından hazırlanmış, içeriğin planlaması ve kontrolü büromuz avukatları tarafından yapılmıştır. Bu sayfada yer hazırlanan hukuki bilgiler, hukukçulara ve genel hatlarıyla konu hakkında fikir edinmek isteyen kişilere yöneliktir. Bu bilgilerin doğruluğunu temin etmek için azami çabayı göstermekle birlikte; bilgilerin somut olaya göre geçerliliğinin değişebileceğini veya yasal değişikliklerle güncelliğini yitirebileceğini, avukatlarımızın hukuki görüşleriyle yargılama yetkisine sahip mercilerin görüşlerinin yer yer birbirinden ayrılabileceğini hatırlatmak isteriz.